Yakın zamanda işten ayrılıp Nepal’e gezmeye giderken bu ülkede neler yapabileceğimle ilgili ciddi bir araştırmaya giriştim. Dünyanın en yüksek dağı olan Everest tırmanışlarından dolayı ülkenin coğrafi yapısı ve dağcılıkla ilgili aktivitelerin bolluğundan haberdardım ancak bu kadar zengin bir trekking alternatifi olduğunu, dürüstçe söylemem gerekirse, bilmiyordum. O günkü araştırmalarım benim için bir başlangıç oldu ve sonunda Pokhara’dan başlayan Annapurna Base Camp trekkingini yapmaya karar verdim. Sonucunda dünyanın en güzel coğrafyalarından birinde, 10 gün süren ve unutamayacağım bir trekking deneyimi yaşadım.

Araştırmalarım sırasında bu konuda yazılmış bloglar ve videolara sıkça rastlamıştım ancak hiç trekking deneyimi olmayan veya en azından Nepal’de trekking yapmamış insanlar için yardımcı olacak bir rehber, merak edilen sorulara cevap verebilecek bir Türkçe kaynak bulamamıştım. Bu sebeple Türk gezginler ve doğa yürüyüşü sevenler için Nepal’de Trekking Rehberi hazırlamaya karar verdim. 10 soruluk, hap gibi bir rehber için sizi sorular kısmına alalım.

1. Nepal’de Trekking yapmak insana ne kazandırıyor?

Tüm dünyada yüksekliği 8000 metrenin üzerinde olan 10 dağdan 8 tanesi Nepal sınırları içerisinde. Dolayısıyla her şeyden önce sıradışı bir deneyim yaşayacağınızdan ve başka bir yerde bulamayacağınız manzaraları görebileceğinizden emin olabilirsiniz.

Bunun yanında trekking yapmak bir çeşit meditasyon. İnsanın kendisiyle baş başa kaldığı, daha önce hiç fark etmediği özelliklerini veya yeteneklerini ortaya çıkardığı, hiç bilmediği duyguların veya düşüncelerin farkına vardığı ve sadece doğanın kurallarına boyun eğdiği bir deneyim.

Nepal’de trekking ise hem ucuz, hem de ülkenin en önemli gelir kaynağı olduğu için son derece organize edilmiş bir aktivite. Evet, temel ihtiyaçlarınızı alıp yürümeye başlıyorsunuz ancak yolda sizin için her şey düşünülmüş. TIMS (Trekkers Information Management Systems) ve STEC (Success Training and Education Consultancy) isimli organizasyonlar tarafından rotalardan konaklama ve yeme içmeye, bu servislerin fiyatlarından trekking izinlerine kadar tüm detaylar organize edilmiştir.

2. Nepal’de trekking yapmak zor mu, kondüsyon gerektiriyor mu ve günde kaç saat yürümek gerekiyor?

Zorluk kişiden kişiye değişebileceği için cevaplaması en zor sorulardan birisi. Ancak daha önce spor veya yürüyüş deneyimi olmayan bir insan “zor” diye adlandırılan rotalarda dahi trekking yapabilir. Belki daha yavaş yürürsünüz veya günlük yürüme saatleriniz daha az olur, ancak hepsi bu.

Günlük yürüme saatleri de ortalama 6 saattir. Kondüsyonunuz yüksekse daha uzun, düşükse daha kısa yürüyebilirsiniz. Özellikle ABC (Annapurna Base Camp) ve EBC (Everest Base Camp) olarak adlandırılan rotalar son derece popüler olduğu için, her 2-3 saatlik mesafede konaklamak ya da dinlenmek için guesthouselar bulunduğundan istediğiniz yerde durmak ya da devam etmek size bağlı.

3. Trekking için kaç farklı rota var, bu rotaların özellikleri neler?

Yazının girişinde Nepal’de Trekking için son derece zengin rota alternatifleri olduğunu söylemiştim. Kısaca hepsinden bahsetmek gerekirse:

Annapurna Base Camp, 10-14 gün, orta seviyede kondüsyon

Annapurna Dağları’nın kalbine yapılan bir yürüyüş. Her gün kısa sürelerde yürümek veya dağlardaki Tibet köylerinin tamamını ziyaret etmek isterseniz 14 gün sürmekle birlikte daha hızlı yürümek isterseniz 10 günde de tamamlayabilirsiniz. Bu rotada hedef 4130 metrede bulunan, Annapurna Dağı’na tırmanan dağcıların ana kampı olan Base Camp’e ulaşıp geri dönmek ve yol boyunca farklı Tibet Köylerini görmek. Yürüyüş sırasında Annapurna Bölgesi diye adlandırılan, yükseklikleri 6000-8000 metre arasındaki Annapurna 1, Annapurna 3, Annapurna 4, Annapurna Güney, Himchuili ve Fish Tail Dağı manzaları size eşlik eder. Dönüş yolunda Tadapani Köyü’ndeki sıcak su kaplıcalarında kaslarınızı dinlendirmek ise bu trekkingin ödülü.

Annapurna Circuit, 14-21 gün, orta seviyede kondüsyon

5400 metredeki Thorong La Pass geçidinin en zorlu kısmı olduğu Annapurna Circuit trekkinginde Annapurna Dağları etrafında ve köylerde uzun bir yolculuk yapılıyor. Rotadaki Ghandruk, Ghorepani, Tadapani, Chhommrong gibi Tibet Köyleri ise benzersiz güzellikte.

Jomsom, 8-10 gün, düşük seviyede kondüsyon

Nepal’de Trekking aktiviteleri içinde popüler olan destinasyonlardan bir diğeri de yine Pokhara’dan başlayarak Muktinath’da son bulan Jomsom Trekkingi. Bu rotada Thakali, Gurung ve Magar gibi farklı etnik gruplara ait köylerden geçerek Tibet Budizmi’ne ait manastırları da ziyaret edebilirsiniz. Bu yürüyüşte ulaşabileceğiniz en yüksek yer 3800 metredeki Muktinath Tapınağı.

Everest Base Camp, 14-19 gün, orta seviyede kondüsyon

Çıkış destinasyonu diğer rotalardan farklı olarak ülkenin doğusundaki Lukla Kasabası olan Everest Base Camp trekkingi de en popüler 3 Nepal’de Trekking rotasından biri. Hedef ise Everest Dağı tırmanışlarının ana kampı olan 5546 metredeki Base Camp’e ulaşmak. Yol üzerindeki Namche Bazaar köyü ve Tengboche Manastırı ise bu yorucu yürüyüşün ödüllerinden. Bu rotada sadece Everest Dağı değil, aynı zamanda Ama Dablam Dağı da eşsiz manzaraları ile yürüyüşçülere görsel bir keyif sunuyor.

Poon Hill, 3-8 gün, orta seviyede kondüsyon

Annapurna Bölgesi’nde daha kısa süreli bir trekking isteyenler için ideal olan Poon Hill rotasında 2800 metredeki Ghorepani Köyü’nde konakladıktan sonra sabahın erken saatlerinde yürümeye başlayıp, Poon Hill’de güneşin Annapurna Dağları üzerinden doğuşunu seyretmek benzersiz bir duygu. Son yıllarda çok popülerleşmesi sebebiyle gün doğumunu kalabalık bir yürüyüşçü grubuyla seyretmeniz muhtemel olsa da yine de tavsiye ederim.

Langtang, 7-20 gün, düşük seviyede kondüsyon

Kutsal göller ve el değmemiş köyler içeren Langtang Bölgesi’nde isterseniz 3300 metredeki Langtang köylerine kadar gidip dönebilirsiniz, daha uzun bir trekking isterseniz de 4380 metredeki Gosainkund Gölü’ne gidebilirsiniz.

Mardi Himal, 8 gün, orta seviyede kondüsyon

Medeniyetten tamamen izole olmuş Nepal ve Tibet köylerinden geçen Mardi Himal trekkinginde de Annapurna Dağları’nın nefes kesen manzalarını izleyebilirsiniz. Bu rotada ulaşabileceğiniz en yüksek yer 4100 metredeki Base Camp.

Upper Mustang, 12-14 gün, orta seviyede kondüsyon

Bu bölge de el değmemiş, çok az ziyaret edilen bölgelerden biri. Tibet kültürü ve Budizm ögelerine dair çok fazla manastır, el sanatları bulunduran ve bölgeye özgü kültürel hayatı gözlemleyebileceğiniz bu rota için ekstra bir izin de gerekiyor. Bölgenin el değmemiş doğasını ve kültürünü bozmamak için de her yıl sınırlı sayıda yürüyüşçüye izin veriliyor.

Manaslu, 20 gün, orta seviyede kondüsyon

Konaklama olanaklarının diğer rotalara göre daha sınırlı olması, bölgenin hala yeterince keşfedilmemiş olması gibi sebeplerle daha az yürüyüşçü tarafından tercih edilen bir rota Manaslu da. 5100 metredeki Larkya La geçidi ise gerçekten zorlu bir sınav. Dünyanın sekizinci en yüksek dağı Manaslu ise bu yürüyüş rotasında nefes kesiyor.

4. Rehberli trekking yapmak şart mı? Rehbersiz de yapılabilir mi? Eşyaları taşıyan birisi var mı, kendim mi taşımalıyım?

Nepal’de trekking yapmak için birkaç özel bölge (Manaslu ve Upper Mustang) hariç rehber şart değil. Ancak özellikle yoğun sezonda guesthouse’larda yer bulabilmek için sizin adınıza birinin rezervasyon yapmasını, 3000 metre üzerinde görülmesi muhtemel bir yüksek irtifa hastalığı yaşamanız halinde (ancak çok düşük bir ihtimal olduğunu söylemeliyim) size yardımcı olabilecek birini, zaman zaman rotadan çıkıp görülmemiş yerleri ziyaret etmek istediğinizde bölgeyi bilen birinin yanınızda olmasını isterseniz mutlaka bir rehberle yürümenizi tavsiye ederim.

Eşyalarınızı kendiniz taşıyabileceğiniz gibi Nepal’de çok yaygın olan porter servisi de kiralayabilirsiniz. Bu tamamen sizin kondüsyonunuzla ilgili.

5. Konaklama ve yeme içme seçenekleri neler?

Manaslu, Upper Mustang, Mardi Himal gibi rotalar dışında hemen her 2-3 saatlik mesafede bir köy veya  bir arada birkaç guesthouse bulunur. Bu guesthouse’larda konaklayabileceğiniz gibi, isterseniz öğle yemeği yiyebilir veya durup dinlenerek çay, meyve suyu gibi enerji veren içecekler içebilirsiniz.

Konaklamalar son derece basittir. Tuvalet ve banyolar ortak kullanımlıdır, sadece oda ve yatak sunarlar. Uyku tulumunuz olması önemli. Çünkü her ne kadar buralarda battaniye veriyor olsalar da bir ısıtma sistemi bulunmadığından uyku tulumunda yatmanız daha sağlıklıdır. Yemek içinse geniş bir menüden geleneksel Nepal veya Tibet yemekleri seçebileceğiniz gibi, pizza, makarna tarzı batı yemekleri de bulabilirsiniz.

Su, Nepal’de Trekking sırasında satın alabileceğiniz en pahalı ürünlerden birisi. Dolayısıyla şişe su almak yerine, köylerde veya guesthouse’larda çeşmelerden su alabilirsiniz. Ancak Nepal yerlileri için sorun olmasa da bizlerin bağışıklık sistemi bu sulara tepki verebileceğinden yanınızda Iodine tablet veya su filtresi bulundurmalısınız.

6. Ekipman olarak neler gerekiyor?

Öncelikle mümkün olduğunca hafif bir çanta hazırlamanızı öneririm. Siz de taşısanız, porter da tutsanız ihtiyaç duyacağınız eşyaları minimumda tutmalısınız. Özellikle giyim konusunda aşırıya kaçmadan, her şeyden sadece birer tane almalısınız yanınıza. Gündüzleri güneşten ve yürümekten dolayı çok sıcak, geceleri de yükseklikten dolayı soğuk olduğu için tek bir kalın giyecek yerine, kat kat giyinme prensibine göre hazırlanmalısınız.

Sırayla yazmak gerekirse; 40-60 litre arası sırt çantası, -10 veya -15 derecelere uygun uyku tulumu, sağlam ve hafif bir yürüyüş ayakkabısı, şart değil ancak yürüyüşünüzü kolaylaştıracağı için 1 veya 2 adet baston, akşamlar giymek için 1 çift terlik, 2-3 çift kalın yünlü çorap, içlik, 2-3 adet iç çamaşırı, kolay kuruyan 2 adet kısa kollu thsirt, 1 uzun kollu tshirt, 1 uzun kollu polar, 1 kışlık kalın mont, 1 adet pantolon yeter ancak isterseniz 2 adet de alabilirsiniz, 1 adet kolay kuruyan havlu, kafa lambası, kas gevşetici krem, yüksek irtifa hastalığı (akut dağ hastalığı) ihtimaline karşı asetaminofen veya aspirin, yara bandı, bepanthen veya bepanthol ve eğer bir hastalığınız varsa bunun için özel ilaçlarınız, güneş kremi, şapka, güneş gözlüğü, suyu filtre etmek için Idone tabletler veya su filtresi, matara, yedek batarya ve şarj, abartıya kaçmadan atıştırmalık gofret, bisküvi tarzı yiyecekler, 2 rulo tuvalet kağıdı, ıslak mendil (yükseklere çıktıkça duş olsa bile alamayacaksınız, kimse almıyor zaten).

7. Trekkingin maliyeti ne kadar?

Rehber ve porter kullanmanıza göre maliyet değişkendir. Ancak bir hesaplama yapabilmeniz için aşağıda günlük masraf tutarlarınızı belirteyim.

Konaklama ve yeme içme için sizin günlük ortalama 20 USD masrafınız olacaktır (guesthouse’lar yeme içmeden kazandığı için konaklamalar çoğu zaman en fazla 1 USD, bazen de o guesthouse’da akşam yemeği ve kahvaltı almanız karşılığında ücretsizdir). Çok yemek yiyorsanız veya bazen alkol de almak isterseniz bu tutar 25-30 USD’a çıkabilir.

Masraflar genelde düşük irtifada 20 USD altındayken yükseklere çıktıkça artacaktır. Bu köylere ve gueshouse’lara kara yolu ile ulaşım olmadığı için tüm yiyecekler hamallar tarafından taşınır, dolayısıyla Pokhara, Kathmandu gibi şehirlere göre yeme içme biraz daha pahalı olabilir.

Yeme içme fiyatları TIMS ve STEC tarafından belirlenmiştir ve aynı bölgedeki, aynı yükseklikteki tüm guesthouse’larda aynıdır. Pazarlığa açık değildir ancak öte yandan hiçbir zaman “acaba kandırılıyor muyum, fazla fiyat mı veriyorlar” endişesi de yaşamazsınız.

Rehber ücretleri günlük 20-30 USD arasında değişir ve bu fiyata rehberinizin konaklama ve yeme içmesi dahildir. Bunun için ekstra ödeme yapmanız gerekmez.

Porter ücretleri ise günlük 8-15 USD arasında değişir. Aynı şekilde bu fiyatlara porterın konaklama ve yeme içmesi dahildir.

Kendi masraflarınız için yapabileceğiniz bir şey yok, ancak bir grup kurarsanız veya bir gruba dahil olursanız (ki Pokhara’ya ulaştıktan sonra trekking partner bulmanız çok kolay) rehber ve porter ücretlerini paylaşabilirsiniz.

8. Yalnız trekking yapabilir miyim?

Yapabilirsiniz. Rotalarda yürüyüş patikaları çok net ve her bir konaklama biriminde bir sonraki istasyona ulaşım ve orada bulabileceklerinizle ilgili detaylı açıklamalar içeren tabelalar var.

Daha da ötesi, eğer biraz sosyalseniz guesthouse’larda karşılaştığınız diğer grupların rehberlerine de ihtiyaç duyduğunuz şeyleri sorabilirsiniz. Yalnız bunun da yolu yordamı var. Her rehber her soruya cevap vermez. Biraz sohbet, sosyallik, ondan sonra bilgi.

9. Nepal’de trekking için en uygun zaman hangisi?

Nepal yarı tropik bir iklimde olduğu için kış ayları biraz soğuk, yaz ayları da aşırı yağışlı olabiliyor. Nepal’de trekking her mevsim yapılsa da hem soğuktan donmamak, hem de yağmur bulutlarının manzaraları kapatmaması için en ideal mevsimler Eylül sonu, Ekim, Kasım ayları ile Mart, Nisan ayları ve Mayıs başları.

10. Akut dağcılık (yüksek irtifa) hastalığı nedir? Nepal’de trekking yaparken bu bir sorun olur mu?

Yükseklere çıktıkça havadaki oksijenin azalmasından dolayı daha az oksijen solumanıza bağlı olarak gelişen bir rahatsızlık. Genelde 3000 metreden yükseklerde başlar ve kişiden kişiye de farklı etkileri vardır. Bazı insanlar 4000 metrede hiçbir şey hissetmezken bazıları da daha o yüksekliklere ulaşmadan belirtileri yaşamaya başlar. Aniden gelişen bir rahatsızlık olmaması, yavaş yavaş ilerlemesi sebebiyle gecikmeden önlem alıp ciddi bir sorun yaşamamanız çok kolaydır.

En önemli belirtileri; mide bulantısı, baş ağrısı, iştah kaybı ve uyumakta zorlanmaktır. Dağcıların çok yüksek irtifalarda yaşadığı daha ciddi belirtiler ve sorunlar bu yazının konusu olmadığı için bahsetmiyorum.

Alabileceğiniz önlemler ise;

En önemlisi su içmek. Günde en az 3 litre su içmelisiniz. Bu rahatsızlık olsa da olmasa da.

Günde 1200-1300 metreden fazla yukarı çıkmamalısınız.

Hafif belirtiler yaşıyorsanız bulunduğunuz yükseklikte beklemeniz, bir süre (yarım veya 1 gün kadar) yukarı çıkmaya devam etmemeniz ve vücudunuza bu yeni oksijen seviyesine alışması için zaman tanımanız gerekir. Belirtileriniz daha ağırsa hızla daha aşağı seviyelere inmeniz gerekir.

Aspirin veya herhangi bir eczaneden yüksek irtifa hastalığı için temin edebileceğiniz ilaçları kullanabilirsiniz.

Belirtiler artar ve ciddileşirse rehberinize, guesthouse sahibine veya hizmet aldığınız (alırsanız) trekking acentasına durumu bildirerek helikoperle aşağı inme seçeneğini de düşünebilirsiniz. Ancak bu sadece çok ciddi durumlarda uygulanır.

Işıl Arıkan -  www.gezipgordum.com